De Dom van Keulen

De gotische Dom van Keulen is met ontelbare pinakels en spitsbogen het meest herkenbare symbool van de stad. Het is de hoofdkerk van het aartsbisdom Keulen en de grootste kathedraal van Duitsland. De 157 meter hoge torens behoren verder tot de hoogste ter wereld. Ook staat de Dom van Keulen eervol vermeld op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO en met jaarlijks zes miljoen bezoekers is het de meest bezochte toeristische attractie van Duitsland.

foto: De Dom van Keulen midden in de stad

De Dom van Keulen, foto door Neuwieser onder CC BY-SA 2.0

In dit artikel zet ik alle info over de Dom voor je op een rij. Onderaan lees je over de bereikbaarheid en praktische informatie zoals de openingstijden en prijzen.

Milieusticker nodig?

Met de auto naar Keulen? Denk er dan aan dat een milieusticker verplicht is. Je kunt de sticker als je deze nog niet hebt via dit bestelformulier aanvragen en toegestuurd krijgen (hier voor Belgische bezoekers).

Wat is er in de Dom van Keulen te zien?

Zowel het gotische buitenwerk als de binnenruimte van de Dom zijn de moeite van het verkennen waard. Aan de buitenkant zijn het allereerst de twee enorme torens die de aandacht trekken. Beide zijn ze maar liefst 157 meter hoog. Alleen de toren van de Munster van Ulm is enkele meters hoger hoger. Een leuk detail is dat de bouwplannen van deze laatste kerk in de 19e eeuw speciaal aangepast werden om hoger dan de Dom van Keulen te zijn.

Twee torens van de Dom van Keulen

De twee torens en de façade van de Dom van Keulen

Voor de meeste bezoekers is de beklimming van 509 treden van de zuidelijke toren het hoogtepunt van een bezoek aan de Dom van Keulen. Vanaf 97 hoogte, want hoger dan dat kun je niet, heb je hier een fenomenaal uitzicht over Keulen en bij goed weer kun je zelfs tot Bonn en het Siebengebirge kijken. In de toren kun je tevens de elf luidklokken bewonderen, waarvan vooral de massieve 24 ton wegende Sankt-Petersglocke erg indrukwekkend is. Denk eraan dat de ingang om de toren te beklimmen aan de buitenkant is en niet binnenin de kerk. Kijk voor de toegangsprijs en de openingstijden onderaan dit artikel. De noordelijke toren kan niet beklommen worden.

Tip: Wil je een uitzicht waarbij je ook de Dom zelf kunt bekijken? Breng dan een bezoek aan het observatiedek van de KölnTriangle, een modern kantoorgebouw aan de andere kant van de Rijn.

Zoals gebruikelijk bij gotische kerken komt de Dom van Keulen in de vorm van een Latijns kruis (†) wat vanaf de toren ook eenvoudig te zien is. Wat bouwstijl betreft zijn er duidelijk Franse invloeden. Vooral van de kathedraal van Amiens zijn veel elementen overgenomen, bijvoorbeeld de rijkelijk met pinakels versierde steunberen van het koor. De westelijke façade, de grootste ter wereld, is daarentegen weer typisch voor de in Duitstalige landen gebouwde kerken. Ook interessant zijn de portalen van deze façade. Het aan de rechterkant gelegen portaal stamt nog uit de 13 eeuw, evenals 5 van de in de bogen boven de deur verwerkte beelden. Als je goed kijkt kun je zien dat de kleuren en het gebruikte materiaal iets afwijken van de overige portalen en beelden, welke allemaal pas in de 19e eeuw voltooid werden.

foto: interieur van de Dom van Keulen

Het indrukwekkende interieur van de Dom van Keulen

Eenmaal in de kathedraal is het allereerst de enorme omvang die opvalt. Met een lengte van 144 meter, een breedte van 86 meter en 44 meter tot het plafond is het tot op de dag van vandaag een van de grootste kerken ter wereld. Behalve het prachtige gotische interieur zijn er ook een aantal andere bezienswaardigheden die je niet mag missen. Een hiervan is het Kruis van Gero, een levensgroot uit eikenhout gesneden kunstwerk over de kruisiging van Jezus dat uit de 10e eeuw stamt. Ook de enorme ramen met gebrandschilderd glas kun je niet omheen. Het zogeheten Bayernfenster dat vijf ramen beslaat en een geschenk was van de koning van Beieren is hiervan het bekendste.

De Relikwieën van de Drie Koningen

De Relikwieën van de Drie Koningen, foto door Paul Hermans onder CC BY-SA 2.0

De Dom van Keulen werd oorspronkelijk gebouwd om de Relikwieën van de Drie Koningen te huisvesten (zie het stukje geschiedenis hieronder). Deze religieuze overblijfselen behoren tot de belangrijkste in heel het christendom en het zal dus niet als een verrassing komen dat ze een prominente plaats in de kathedraal innemen. Je vindt ze meteen achter het hoofdaltaar in een prachtig versierde graftombe in de vorm van een basiliek. Het is een samenvoeging van de drie sarcofagen die volgens de overlevering de stoffelijke overschotten van de Drie Koningen bevatten. Overigens bevinden zich in de gewelven onder de Dom nog veel meer tombes van bisschoppen, heiligen en zelfs belangrijke staatslieden.

Ben je geïnteresseerd in orgels, dan ben je in de Dom van Keulen ook op de juiste plaats. De kerk beschikt namelijk over 4 verschillende orgels. Het grootste orgel is het Querhausorgel dat tijdens de herstelwerkzaamheden na de Tweede Wereldoorlog werd toegevoegd. Het beschikt over 68 registers, 4 manualen en 1 pedaal. Het Langhausorgel is het tweede hoofdorgel van de kathedraal en is iets kleiner. Dit orgel heeft namelijk 53 registers verdeeld over 3 manualen en 1 pedaal. Tenslotte vind je in de Mariakapelle en in de Sakramentskapelle nog twee kleinere orgels. Wil je graag een keer een voorstelling bijwonen? Dan kun je van juni tot en met september iedere dinsdagavond in de kathedraal terecht voor imponerende orgelmuziek.

De Dom van Keulen 's nachts

De Dom van Keulen gezien vanaf de Hohenzollernbrücke

De schatkamer van de Dom

In de schatkamer van de kathedraal onder het gebouw kun je tenslotte nog meer religieuze voorwerpen bezichtigen die door de eeuwen heen verzameld zijn. Een van de hoogtepunten is de bisschopsstaf van de heilige Maternus, die aan het begin van de 4e eeuw de eerste bisschop van Keulen was. Deze staf komt nog uit de Romeinse tijd en is dus ongeveer tweemaal zo oud als de huidige kathedraal! De ingang van de ondergrondse schatkamer bevindt zich in het kubusvormige gebouw bij het noordelijke portaal, tegenover het station. Let op de afwijkende openingstijden en toegangsprijs die ik onderaan dit artikel vermeld heb.

Geschiedenis Dom van Keulen

De geschiedenis van de Dom van Keulen gaat terug naar het eind van de 12e eeuw. De bisschop van de stad was toen teruggekeerd uit Milaan met de stoffelijke overschotten van de Drie Koningen, een geschenk van de keizer. Om deze belangrijke christelijke relikwieën te huisvesten was natuurlijk een toepasselijke kathedraal nodig. Men begon daarom in 1248 met de bouw van wat de grootste kerk ooit gebouwd moest gaan worden. Hiermee is de Dom een stuk jonger dan de minder bekende 12 romaanse kerken van de stad.

De Dom in aanbouw op een tekening uit 1531

De Dom in aanbouw op een tekening uit 1531

De voortgang van het werk aan de enorme kerk verliep door constante geldproblemen echter moeizaam. Vanaf 1473 lagen de werkzaamheden zelfs grotendeels stil, waardoor Keulen eeuwenlang gekenmerkt werd door een grote bouwplaats midden in de stad. Het was uiteindelijk pas in de 19e eeuw, nadat de originele middeleeuwse bouwplannen opnieuw boven water waren gekomen, dat men het werk hervatte. In 1880 werd de Dom van Keulen tenslotte voltooid. Het gold zelfs toen nog enkele jaren als het hoogste gebouw ter wereld. Dit zegt dus iets over de enorm grootschalige plannen die de bisschop van Keulen in de 13e eeuw voor ogen heeft gehad!

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was de Dom een van de weinige gebouwen die ondanks hevige bombardementen toch overeind bleef staan. Hoewel de schade niet gering was, wist men de kathedraal in de jaren na de oorlog weer te herstellen in oude staat.

Bereikbaarheid van de kerk

De Dom van Keulen staat midden in het centrum van Keulen, vlakbij de rivier de Rijn met de Hohenzollernbrücke en meteen naast Köln Hauptbahnhof, het belangrijkste station van de stad. Vanuit het station kun je kiezen voor de zuidelijke uitgang en je staat meteen tegenover de kerk. Volg in het station eenvoudigweg de bordjes met Dom. De meeste internationale treinen naar Keulen, alle lijnen van de S-Bahn en lijnen 5, 16 en 18 van de Stadtbahn stoppen op dit station.

Parkeren bij de Dom van Keulen

Ga je met de auto naar Keulen? Dan is het niet lastig een parkeerplaats bij de Dom in de buurt te vinden. Meteen onder het plein voor de kerk vind je namelijk de parkeergarage Dom met 520 plaatsen. De ingang heb ik op de kaart aangegeven met 3 en een uur parkeren kost €2,10. Lees er meer over in mijn artikel over parkeren in Keulen.

Praktische informatie

De Dom van Keulen is zoals gezegd niet de enige kerk van de stad. Ook de 12 romaanse kerken zijn de moeite van het bekijken waard. Wil je weten wat er nog meer in de stad te doen is, bekijk dan mijn lijst van alle bezienswaardigheden.

Met de trein naar Keulen?

De Duitse hogesnelheidstrein ICE

De hogesnelheidstrein is een comfortabele en betaalbare manier Keulen te bereiken. Prijzen beginnen al vanaf €19 via NS International, waarbij je ook nog eens op ieder station in Nederland kunt opstappen!

Publicatiedatum: 27-11-2013. Laatst bijgewerkt op: