De Sint-Severinuskerk in Keulen
Houd je van de middeleeuwen, dan is de Sint-Severinuskerk in Keulen een aan te bevelen bezienswaardigheid. Dit is een van de beroemde 12 romaanse kerken van de stad. De kerk is gewijd aan Severinus, de derde bisschop van Keulen die leefde in de vierde eeuw en wiens graf zich nog altijd in het gebouw bevindt. De Sint-Severinuskerk staat in het zuiden van de binnenstad van Keulen, niet ver van de Severinstor wat een middeleeuwse stadspoort is.
De Sint-Severinuskerk, foto: Eckhard Henkel / Wikimedia Commons / CC BY-SA 3.0 DE
Hieronder zet ik voor je op een rij wat er in de Sint-Severinuskerk te zien is en vertel ik je over de geschiedenis. Aan het einde van het artikel heb ik nog een kaart en praktische informatie.
Milieusticker nodig?
Met de auto naar Keulen? Denk er dan aan dat een milieusticker verplicht is. Je kunt de sticker als je deze nog niet hebt via dit bestelformulier aanvragen en toegestuurd krijgen (hier voor Belgische bezoekers).
Wat is er te doen en te zien?
Wie bekend is met historische bouwstijlen, weet dat de romaanse stijl zich kenmerkt door ronde vormen, soberheid en meestal kale muren. Een eerste blik op de Sint-Severinuskerk verraadt echter vooral de spitse en hoekige vormen die tijdens de gotische periode populair waren. De reden hiervoor is dat de kerk aan het einde van de middeleeuwen grondig uitgebreid werd. De romaanse periode was toen alweer ten einde en tijdens de verbouwing werd de gotische stijl toegepast.
Het meest in het oog springende gotische deel van de Sint-Severinuskerk is de spitse westelijke toren. Met 73 meter is het de op een na hoogste toren van de 12 romaanse kerken van Keulen. Alleen die van de Grote Sint-Martinuskerk is hoger. Het kerkschip is verder opvallend lang en met 26 meter een flink stuk lager dan de toren. Aan het einde, aan weerszijden van het koor, vind je twee kleinere torens. Deze zijn vierkant en door de spitse daken weer typisch gotisch te noemen.
Binnenin de Sint-Severinuskerk van Keulen, foto door Zairon (onder CC BY-SA 3.0)
Het interieur van de Sint-Severinuskerk is vrij sober, maar toch vind je er enkele interessante bezienswaardigheden. Zo hangen aan de muren grote schilderijen over het leven van Severinus. Verspreid door de kerk heen kun je andere eeuwenoude kunststukken bewonderen, zoals een pestkruis uit de 14e en een piëta uit de 15e eeuw. Het hoogtepunt is de prachtig versierde Severinusschrijn in de vorm van een goudkleurig kerkschip. Helaas gaat het wel om een replica. Het origineel werd namelijk in 1798 omgesmolten om de hoge belastingen van Napoleon te betalen.
De schitterend gedecoreerde Severinusschrij, foto door Willy Horsch (onder CC BY 3.0)
De houten binnenkant van de schrijn is wel authentiek en komt uit de vroege 10e eeuw. In 1999 werd het voor wetenschappelijk onderzoek geopend. Behalve kleine relikwieën die nu in de crypte van de kerk te bekijken zijn, vond men ook de beenderen van een persoon die rond het jaar 400 gestorven moet zijn. De kans is dus groot dat het echt om Severinus gaat. De derde bisschop van Keulen, over wiens leven weinig met zekerheid vaststaat, leefde namelijk aan het einde van de vierde eeuw.
Geschiedenis van de Sint-Severinuskerk
De geschiedenis van de Sint-Severinuskerk zelf gaat ook terug naar deze vierde eeuw. Keulen was toen nog een Romeinse stad. Ten zuiden van de toenmalige stadsmuren, langs de weg naar Bonn, lag toen een grote begraafplaats en ook Severinus werd hier begraven. Bij zijn graf verrees een kleine kapel. Na het heilig verklaren van de bisschop en een bezoek van de paus aan Keulen werd begonnen met een grote kerk op deze locatie die rond 900 voltooid werd.
De kerk op een tekening uit 1531 van Anton Woensam, links is de Severinstor te zien
Zoals met wel meer kerken werd de Sint-Severinuskerk in de eeuwen daarna vaak uitgebreid en verbouwd. De meeste veranderingen vonden plaats tussen de 11e en het begin van de 13e eeuw. Op basis hiervan wordt de kerk tot de romaanse stijl gerekend. Rond 1400 volgden echter enkele ingrijpende aanpassingen. De ramen kregen spitse vormen en de torens van de kerk werden gebouwd. Omdat deze torens toevoegingen waren en geen verbouwingen zoals bij de andere romaanse kerken van Keulen, zijn ze nog altijd in de gotische stijl behouden gebleven.
Bereikbaarheid van de kerk
De Sint-Severinuskerk ligt iets bij de andere toeristische attracties van Keulen vandaan. Wil je dat hele stuk niet lopen, dan kun je het beste lijnen 15, 16 of 17 de Stadtbahn naar station Chlodwigplatz nemen. Loop daarna door de Severinstor aan de noordzijde van het plein en volg dan de Severinstraße verder naar het noorden. Na ongeveer 150 meter sta je voor de kerk. Ben je met de auto, dan kun je meestal langs de straat wel een parkeerplaats vinden. Denk er wel aan dat een milieusticker verplicht is in Keulen.
Algemene informatie
- Naam in het Duits: St. Severin
- Adres: Severinskirchplatz
- Openingstijden: maandag tot vrijdag 9-18, zaterdag 9-17:30 en zondag 9-12 en 15-17:30
- Toegangsprijs: de kerk is gratis toegankelijk
- Aanbevolen tijdsbestek: niet meer dan een uur
- Website: sankt-severin.de
Ben je een echte kerkofiel en bezoek je het liefst zoveel mogelijk kerken? Leef je dan uit met mijn overzicht van alle 12 romaanse kerken van Keulen. De veel grotere Dom van Keulen is een andere aanrader.
Met de trein naar Keulen?
De hogesnelheidstrein is een comfortabele en betaalbare manier Keulen te bereiken. Prijzen beginnen al vanaf €19 via NS International, waarbij je ook nog eens op ieder station in Nederland kunt opstappen!
