De Sint-Kunibertkerk van Keulen
De Sint-Kunibertkerk is een van de beroemde 12 romaanse kerken van Keulen. Het is ook de jongste van deze kerken, ondanks dat men inmiddels al acht eeuwen geleden met de bouw begon. De kerk is gewijd aan de heilig verklaarde Kunibert, de negende bisschop van Keulen die leefde 600 tot 663 en zelf in de kerk begraven ligt. Je kunt de Sint-Kunibertkerk vinden aan de rivier de Rijn ten noorden van het stadscentrum van Keulen.
De Sint-Kunibertkerk langs de Rijn, foto door Rolf Heinrich (onder CC BY-SA 2.0)
In dit artikel beschrijf ik wat er in de kerk zoal te zien is. Daarna vertel ik over de geschiedenis en aan het einde volgen een kaart en praktische informatie.
Milieusticker nodig?
Met de auto naar Keulen? Denk er dan aan dat een milieusticker verplicht is. Je kunt de sticker als je deze nog niet hebt via dit bestelformulier aanvragen en toegestuurd krijgen (hier voor Belgische bezoekers).
Wat is er te doen en te zien?
Wat grootte betreft valt de Sint-Kunibertkerk tussen de andere romaanse kerken van de stad in. Toch is het een opvallende verschijning. Zo kent het koor in tegenstelling tot de andere kerken twee boven elkaar gebouwde rijen met ramen. In de het glas-in-lood van de bovenste en grootste ramen kun je het verhaal van Sint Kunibert bekijken. De onderste ramen beelden het leven van Ursula en Kordula uit, twee andere heiligen die met Keulen verbonden zijn.
Het leven van Sint Kunibert verteld in glas-in-lood, foto GFreihalter (CC BY-SA 3.0)
Ook afwijkend ten opzichte van de andere romaanse kerken zijn de drie korte maar stevige torens. De westelijke toren kent bijvoorbeeld spitse ramen in de gotische stijl. Deze kwamen in de plaats va de oorspronkelijke ronde ramen na een brand in 1400. De daken van de twee oostelijke torens kennen verder opvallende piramidedaken. Dit is een overblijfsel uit de tijd dat Keulen deel uitmaakte van het Franse Keizerrijk. Piramidedaken waren in die periode populair door de expedities van Napoleon naar Egypte.
Interieur van de Sint-Kunibertkerk, foto © CEphoto, Uwe Aranas (CC BY-SA 3.0)
Het interieur van de Sint-Kunibertkerk is wel weer typisch romaans. Houd dus rekening met kale muren en niet al teveel versieringen. Toch zijn er een aantal interessante dingen om te bekijken. Zo is er een reliekenkast uit 1222 en een muurschildering van rond dezelfde tijd. De doopkapel kent ook enkele fresco’s die net als het doopbekken rond 1260 werden aangebracht. Verder zijn er nog twee schrijnen: het Kunibertschrijn en het Ewaldschrijn. Het eerste bevat de beenderen van Sint Kunibert zelf, het tweede de resten van de Twee Ewalden die metgezellen van Sint Willibrord waren. Dat was een andere heilige uit de middeleeuwen.
Het zal je ongetwijfeld opvallen dat het huidige orgel van de kerk niet uit de middeleeuwen stamt. Dit werd namelijk in 1993 geïnstalleerd door de Zwitserse orgelbouwer Kuhn. Een laatste fascinerende bezienswaardigheid is de Kunibertspütz. Volgens de legendes is dit een schacht naar een bron van vruchtbaar paradijselijk water. Tot in de 19e eeuw kwamen vrouwen die moeite hadden zwanger te worden daarom naar de kerk om dit water te drinken.
Geschiedenis van de Sint-Kunibertkerk
Zoals ik in de inleiding al schreef is de Sint-Kunibertkerk de jongste van de romaanse kerken van Keulen. De kerk werd pas ingewijd in 1247, een jaar voordat begonnen werd met de bouw van de gotische Dom van Keulen. Het is hiermee een van de laatste gebouwen die in de romaanse stijl verrees. Overigens was het niet de eerste kerk op deze locatie. Kunibert zelf liet hier in de 7e eeuw ook een kerk bouwen, maar van deze vroegere kerk is niets meer bewaard gebleven.
De Sint-Kunibertkerk helemaal links op een tekening uit 1531
Door de eeuwen heen werd de romaanse Sint-Kunibertkerk een aantal malen verbouwd en hersteld. Na een brand in 1400 werden de oorspronkelijke torens bijvoorbeeld vervangen door spitse torens in de gotische stijl, zoals je op de tekening hierboven kunt zien. De piramidedaken van de oostelijke torens werden aan het begin van de 19e eeuw toegevoegd. Na het einde van de Franse Tijd volgde weer een periode met spitse torens, maar na de Tweede Wereldoorlog deden deze opmerkelijke piramidedaken opnieuw hun intrede. De restauratiewerkzaamheden na de geallieerde bombardementen werden uiteindelijk pas aan het einde van de 20e eeuw voltooid.
Bereikbaarheid van de Sint-Kunibertkerk
De Sint-Kunibertkerk is niet lastig om te bereiken. Vanaf Keulen Hauptbahnhof volg je simpelweg de promenade langs de Rijn naar het noorden. Na enkele minuten lopen zul je de kerk al zien. In plaats van de langs de rivier, kun je ook de Johannisstraße volgen vanaf het plein ten noorden van het station. Je komt dan uit bij een klein plein ten westen van de kerk.
Ga je met je eigen auto in plaats van met de trein naar Keulen? Dan kun je terecht bij parkeergarage Rhein Triadem vanaf waar je eenvoudig naar de kerk loopt. Lees er meer over in mijn artikel over parkeren in Keulen.
Algemene informatie
- Naam in het Duits: St. Kunibert
- Adres: Kunibertskloster 6, Keulen
- Openingstijden: maandag tot en met zaterdag van 10 tot 13 en van 15 tot 18; zondag van 15 tot 18
- Toegangsprijs: de kerk is gratis toegankelijk
- Aanbevolen tijdsbestek: maximaal een uur
- Website: gemeinden.erzbistum-koeln.de
Met de trein naar Keulen?
De hogesnelheidstrein is een comfortabele en betaalbare manier Keulen te bereiken. Prijzen beginnen al vanaf €19 via NS International, waarbij je ook nog eens op ieder station in Nederland kunt opstappen!
