Kölsch, het Keulse bier

Of het nu op een zomers terras langs de Rijn is of in een warme kroeg tijdens het carnavalsfeest, in Keulen kun je niet om Kölsch heen. Dit de benaming voor het bier zoals het al eeuwenlang in de stad gedronken wordt. Het is een beschermde biersoort die alleen in Keulen gebrouwen mag worden. In dit artikel vertel ik je meer over Kölsch, over de merken en over de geschiedenis van het bier.

Reissdorf Kölsch

Reissdorf Kölsch in typische Kölschglazen, foto door total 13 (onder CC BY 2.0)

Meer over het bier

In tegenstelling tot de meeste Duitse biersoorten, is Kölsch een bier van hoge gisting. De gist blijft tijdens het brouwen dus bovenin de kuip drijven in plaats van naar de bodem te zakken. De voor Kölsch gebruikte graansoort is gerst, dat onder meer op de akkers rond Kerpen en Düren ten westen van Keulen verbouwd wordt. Kölsch is verder goudkleurig, helder en heeft een alcoholpercentage van 4,8%. De smaak is licht en omdat je de hop nadrukkelijk proeft is het bier niet heel bitter. Hierdoor is Kölsch tijdens ieder seizoen prima weg te drinken! Dit geldt zowel voor de hete zomers in de kroegen van de Altstadt langs de Rijn als voor tijdens de gezellige kerstmarkten in december.

Milieusticker nodig?

Met de auto naar Keulen? Denk er dan aan dat een milieusticker verplicht is. Je kunt de sticker als je deze nog niet hebt via dit bestelformulier aanvragen en toegestuurd krijgen (hier voor Belgische bezoekers).

Hoe drink je Kölsch

Met een indrukwekkend marktaandeel van 90% is Kölsch de meest gedronken biersoort in Keulen. Je vind het overal in de stad terug. Op het terras of in de kroeg wordt het traditioneel in een dun en hoog cilindrisch glas gedronken met een inhoud van 0,2 liter. Niet heel veel dus, maar deze kleine glazen zijn nog een overblijfsel uit vroegere tijden. Lokaal wordt het glas een Kölschglas of Stange genoemd. In de meer toeristische cafés van Keulen krijg je tegenwoordig ook wel grotere glazen Kölsch van 0,3 of 0,4 liter.

Een Kölsch-Kranz

Een Kölsch-Kranz met nieuwe glazen, foto door total 13 (onder CC BY 2.0)

Uniek in Keulen zijn verder de Köbes. Dit zijn kelners in een speciaal blauw tenue die rondlopen met een handige Kölsch-Kranz. Op deze houders passen precies 18 glazen Kölsch. Wanneer je glas leeg is, vervangt de Köbes deze zonder dat je erom hoeft te vragen. Heb je genoeg Kölsch gehad? Leg dan je bierviltje bovenop het glas. Een leuk detail is verder dat de Köbes ook nog een Stößchen oftewel een Kölschglas van 0,1 liter tot zijn beschikking heeft. Dit is bedoeld voor wanneer hij wordt gevraagd een glas mee te drinken. Heb je echt dorst, dan kun je nog een Pittermännchen bestellen. De Köbes brengt dan een vat Kölsch van 10 liter naar je tafel zodat je zelf kunt tappen.

Let er tenslotte wel op dat niet iedere Keulse kroeg een Köbes heeft. In de meer toeristische en drukbezochte kroegen en op de terrassen vind je meestal gewone kelners zoals we die in Nederland ook kennen. Toch, zie je een kelner in een opvallend blauw tenue, ga dan zeker even naar binnen om deze typisch Keulse traditie van dichtbij mee te maken!

Verschillende merken Kölsch

Früh Kölsch

Früh Kölsch is een van de bekende merken, foto Helder Ribeiro (onder CC BY-ND 2.0)

Behalve van de tap kun je Kölsch ook in een fles kopen, waarbij een halve liter de standaard is. Momenteel zijn er 11 brouwerijen in Keulen die in totaal meer dan 30 verschillende merken Kölsch op de markt brengen. Het populairst is Reissdorf Kölsch, maar ook Gaffel Kölsch en Früh Kolsch worden veel gedronken. Iets minder populair maar het proberen waard is Sünner Kölsch. Dit was in 1918 het eerste bier dat onder de naam Kölsch verkocht werd. Daarnaast zijn nog een groot aantal kleinere merken en af en toe worden er ook nieuwe op de markt gebracht. Kurfürsten Kölsch en Dom Kölsch zijn bijvoorbeeld enkele van de nieuwste toevoegingen.

Geschiedenis van Kölsch

Het bier zoals je dat tegenwoordig in Keulen drinkt gaat terug naar het begin de 15e eeuw. De leden van de in 1396 opgerichte Keulse Brauer-Kooperation begonnen toen de tot die tijd gebruikelijke kruidenmengsels te vervangen door hop. In 1516 werd bovendien het Beierse Reinheitsgebot overgenomen, waarna enkel graan, water en hop gebruikt mochten worden voor het brouwen van bier. Dit bier, dat door ongeveer 100 verschillende brouwerijen in Keulen op de markt werd gebracht, was de voorloper van het huidige Kölsch.

Keulenaren drinken massaal Kölsch

Keulenaren drinken massaal Kölsch, foto Rolf Heinrich (onder CC BY-SA 2.0)

Met de introductie van machines in de 19e eeuw werd het Keulse bier aanvankelijk verdrongen door goedkoper en in flessen verkochte biersoorten zoals pils. Vanaf het begin van de 20e eeuw begonnen plaatselijke brouwerijen het Keulse bier echter ook te brouwen met behulp van moderne machines. De naam Kölsch werd geïntroduceerd in 1918 door Brauerei Sünner en andere brouwerijen volgden al snel. Na de Tweede Wereldoorlog groeide Kölsch opnieuw uit tot verreweg de meest gedronken biersoort in Keulen.

Met de trein naar Keulen?

De Duitse hogesnelheidstrein ICE

De hogesnelheidstrein is een comfortabele en betaalbare manier Keulen te bereiken. Prijzen beginnen al vanaf €19 via NS International, waarbij je ook nog eens op ieder station in Nederland kunt opstappen!

Publicatiedatum: 05-05-2015. Laatst bijgewerkt op: